SENSESCULTURAL: افتتاحیه نمایشگاه هنر برای اوتیسم که از سوی بنیاد SensesCultural و با همکاری موسسه شکرانه مودت جهانی و خیریه رعد الغدیر برگزار شد با سخنرانی مهندس مهدی فیروزان و نیز دکتر فاضل و برخی دیگر از اهالی فرهنگ و هنر همراه بود. روزنامه شهروند که از جمله روزنامههای قابل اعتنا در زمینه مسایل مرتبط با بهزیستی و وابسته به سازمان هلال احمر است، گزارشی را به بهانه این نمایشگاه و از نشست خبری پیش از افتتاحیه منتشر کرده است که از نظر شما گرامیان میگذرد.
محمدکاظم را میشناختم. روز نمایشگاه هم به دنبالش بودم و بالاخره دیدمش. در نمایشگاه «هنر برای اوتیسم» بودم و میدیدم که محمدکاظم از تماشای بعضی تابلو فرار میکند. گویا استرس داشت. نگرانی را در چشمهایش میدیدم. ایستاده بودم صف انتهایی نشست خبری و چشمم به محمدکاظم بود. سخنرانها صحبت میکردند و قرار بود بعد از آن، مردم به تماشای تابلوها بروند. تابلویی که از پنج شنبه گذشته در نمایشگاه «هنر برای اوتیسم» در فرهنگسرای نیاوران به نمایش گذاشته بود. این نمایشگاه تا پانزدهم تیرماه ادامه خواهد داشت. ماجرا از این قرار است که ٦٤ اثر از ٥٦ نقاش در این نمایشگاه به نمایش درآمده. نقاشانی چون علیرضا ادمبکان، شیده تامی، ساغر پزشکیان، علیرضا جدی، تانیا پاکزاد، بهرام دبیری، مصطفی دشتی، محمد کاظمزاده، بیتا فیاضی، شیرین اتحادیه، حسین ماهر و… این نمایشگاه درحقیقت به نفع کودکان اوتیسم به نمایش درآمده است. فروش تمام تابلوها هم به نفع این بچهها خواهد بود. «هنر برای اوتیسم» درواقع به همت طاهره شفیعی منفرد برگزار شده تا توجه جامعه را به این قشر از بیماران نشان بدهد.
کامبیز درمبخش از میهمانان برنامه، دراینباره گفت: «شناخت و آگاهی درباره بیماری اوتیسم در ایران وجود ندارد و بسیاری اوتیسم را با بیماریهای دیگر اشتباه میگیرند و اطلاعات خاصی دراینباره ندارند.» درمبخش در ادامه اظهار داشت: «امروز بسیار خشنودم که نزدیک به ٦٠ هنرمند برای اوتیسم اهمیت قایل شدند و این بیماری را درک کردهاند و برای حل آن قدم کوچکی برداشتند. من به شخصه هر فعالیت و کمکی را در این باب برای خود مغتنم میشمارم و از آن دریغ نمیکنم. اگر این فرصت را هر هنرمندی در هر بخشی برای خود مهم بداند، قطعا اتفاقات خوبی در زمینه شناخت و درک صحیح از معضلات جامعه ما به وجود میآید.»
نکته قابل توجه در این نمایشگاه حضور نقاشی بود که با تمام وجود بیماری اوتیسم را درک کرده است. محمد کاظمزاده هم مانند بسیاری از نقاشان دیگر اثری را برای نمایش در این نمایشگاه ارایه داده است، اما فرق او با بقیه هنرمندان این است که کسی به اندازه او نسبت به این بیماری و معضلات آن شناخت ندارد. محمد کاظمزاده اوتیسم را به معنای واقعی درک کرده و حتی میشود گفت آن را پذیرفته است. وقتی دراینباره با او صحبت کردم، گفت: «من از زمانی که به دنیا آمدهام، عاشق رنگها بودهام. البته رنگهای تیره و سیاه را دوست ندارم یعنی هر چیزی که رنگ تیره داشته باشد را نمیپسندم. عاشق رنگهای شاد بودم. زیرا این رنگها باعث هیجان و اشتیاق من میشود. گاهی تعجب میکنم که چرا بعضی از رنگهای غیرشاد استفاده میکنند. رنگهایی مثل قرمز و نارنجی محشر هستند و به نظر من جزو بهترین رنگهایی هستند که میتوان در نقاشیها استفاده شود، اما آرزویم این است که نقاشیهای من به همه جای دنیا برود. بهترین نمایشگاههای خارجی کارهای من را به نمایش بگذارند. این اوج هیجان من در زندگیام میتواند باشد. یعنی آثار من معرف من در تمام دنیا باشد. اگر نقاش خیلی خوبی بودم به کسانی که میشناختم، کمک میکردم؛ طوریکه اجازه نمیدادم کسی با ناراحتی زندگی کند. البته بیشتر دوست دارم که اول برای خودم باشم و به کسان دیگر کمک کنم. من عاشق اینجا هستم؛ یعنی هر جایی که سرسبز باشد را دوست دارم. بینظیر است! من عاشق رنگها هستم، از کودکی نقاشی میکشم و همیشه دوست داشتم که با رنگهای شاد کار کنم و همین کار را انجام میدهم.»
در این برنامه میهمانان دیگری نیز غیر از هنرمندان حضور داشتند که ازجمله آنها میتوان به دکتر حسین خطیبی، روانپزشک اشاره کرد. او درباره اوتیسم گفت: «٤ عامل برای اوتیسم به صورت ریشهای وجود دارد. یکی از عوامل موضوع ژنتیک افراد لقب میگیرد. عوامل زیستی نیز در این میان تأثیرگذار هستند. عوامل ایمنی هم موثر هستند؛ یعنی ناسازگاری و عدم هماهنگی بین مادر و فرزند در دوره بارداری. یکی از مهمترین عوامل هم شاید مسائل روانی و اجتماعی باشد. گاهی پدر و مادرانی آگاهی پیدا میکنند که فرزندشان اوتیسم دارد اما به جای داشتن راهحل مناسب متاسفانه بروز این معضل را بر گردن یکدیگر میاندازند که این خودش کاملا اشتباه است. رفتار پدر و مادر هیچ ربطی به مبتلاشدن یک فرد به اوتیسم ندارد. خانوادهای که فردی مبتلا به اوتیسم در آن زندگی میکند، باید از استرس و جنجال دور باشد. خانواده باید فضایی فراهم کند تا از بروز نگرانی در خانه جلوگیری کند. این موضوع بسیار مهم است.»
داخل نمایشگاه هنرمندان زیادی حضور دارند اما بهرام دبیری درباره اثری که برای این نمایشگاه انتخاب کرده، گفت: «قطعا درباره اینکه جهان بدون هنر برهوتی بیش نبود، شکی ندارم. هنر جهان را برای زیستن و درک عالی مهیا کرده است، اما هنر درباره این نمایشگاه نمودی متفاوت دارد. قصد از برگزاری این نمایشگاه و حضور هنرمندان و بهگونهای داشتن یک هدیه برای بچههای اوتیسم و کمک مالی بوده است. برای انتخاب اثر و ارسالش برای این نمایشگاه دیدگاه خاصی نداشتهام اما اثری که در این نمایشگاه ارایه دادهام «نوعی رنگپریدگی» نام دارد. در این اثر اندوه و تنهایی خاصی نهفته است. این تابلو را مناسب دیدم اما انتخاب آگاهانهای در قبال آن نداشتم.»
در ادامه برنامه نماینده بهزیستی، خانم مریم پورسید، رئیس مطالعات و نظارت مراکز روزانه توانبخشی نیز گفت: «بسیاری معتقد هستند که کار خاصی برای اوتیسم درکشور انجام نمیشود، درصورتی که اینگونه نیست و کارهایی درحال انجام است که جای نگرانی وجود ندارد. تهران ٥ مرکز اوتیسم درمانی دارد که بستههای آموزشی نیز از این مراکز به بیرون انتقال داده میشود. در ضمن ازسوی مرکز جهانی یا سازمان جهانی بهداشت (who) به ایران تقدیرنامهای ارایهشده که این موضوع خبر از عملکرد خوب ایران در این حوزه دارد.»
نشست خبری نمایشگاه با صحبتهای خانم پورسید به پایان رسید و مردم به تماشای تابلوها رفتند. من اما انتهای سالن ایستادم. چشمم به محمدکاظم بود و جملههایی که گفت. بعد دیدم که از تماشای تابلوهای تیره هراس دارد. ترس داشت. رنگهای شاد را دوست داشت و فقط به سمت آنها میرفت. رنگهای امیدبخش فقط او را به سمت خود میکشیدند؛ رنگهای زیبا، رنگهای آشنا، رنگهای خدا.
گزارش روزنامه شرق از افتتاحیه
در کنار آن روزنامه شرق نیز در صفحه ادب و هنر خود به انعکاس این نمایشگاه و افتتاحیه آن پرداخت و نوشت:
بهانه، آگاهی درباره اوتیسم است اما اینبار از سوی نقاشان. هرچند تابلوها هر یک فضای شخصی هنرمند را نمایش میدهند، اما وجه مشترک همه آنها معرفی و کمک به اوتیسم است.
اولین نمایشگاه «هنر برای اوتیسم» با بهنمایشدرآمدن ٥٨ اثر از ٥٢ هنرمند از پنجشنبه، ١٠ تیر با آثاری از ثمیلا امیرابراهیمی، شیرین اتحادیه، کامبیز درمبخش، بهرام دبیری، مصطفی دشتی، فرید جهانگیر، مریم سالور، شیده تامی، حسین ماهر، منوچهر معتبر، شهره مهران، محمد حمزه، آیدین خانکشیپور، افشین چیذری، علیرضا جدی، علیرضا آدمبکان، افشین چیذری، پیام مفیدی و… آغاز شد. عواید فروش آثار قرار است صرف تجهیز مدارس مخصوص کودکان مبتلا به این اختلال رفتاری شود. پیش از افتتاح نمایشگاه، نشستی نیز برگزار شد که بیشترین حاضران آن در حوزه روانشناسی بودند.
کامبیز درمبخش، کارتونیست و یکی از هنرمندان شرکتکننده در این نمایشگاه، در بخشی از این نشست گفت: «خوشحالم که بهعنوان یک هنرمند برای کمک به این بیماری سهیم شدهام. یکی از مسائلی که باید برای همه روشن شود، این است که بدانیم اوتیسم یعنی چه؟ بعضیها فکر میکنند اوتیسم شاخهای از روماتیسم است. یکی از اهداف اولیه این نمایشگاه این است که بگوییم اوتیسم به چه معناست؟ بعضیها آن را به عقبماندگی معطوف میکنند و بههمیندلیل این نمایشگاه خیلی مفید است. همین که حدود ٦٠ هنرمند در این نمایشگاه شرکت کردهاند، نشانه علاقه آنها به مردم و کمک به مسائل اجتماعی است. من همیشه به این کارها علاقه داشتهام و در برنامههایی که در این زمینه برگزار میشود، شرکت میکنم همچون کودکان کار، بهنام دهشپور، محک و…».
علیرضا آدمبکان، دیگر نقاش حاضر در مراسم افتتاحیه، هم به «شرق» گفت: «من خانوادههایی را میشناسم که فرزندانشان مبتلا به اوتیسم بودند و سعی کردم از طریق هنر و نقاشی، کاری برایشان انجام دهم. بههمیندلیل برایم مهم بود با این نمایشگاه یک همزیستی و همذاتپنداری با آنها برقرار کنم تا بدانند هنرمندان به دور از این مسئله نیستند».
همچنین حسین خطیبی، روانپزشک، در نشستی که پیش از افتتاحیه برگزار شد، گفت: «اوتیسم یا درخودماندگی جزء اختلالات رشد است که گاهی با کمتوانی ذهنی اشتباه گرفته میشود و معمولا از ١٨ماهگی بهبعد والدین به رفتارهای خاص فرزندشان حساس میشوند. معمولا کیفیت تعاملات اجتماعی در بچههای اوتیسم پایین است مثل ترس از جدایی که در این بچهها چنین ترسی کم است. البته گاهی این علائم تا سنین مدرسه هم کشف نمیشود».
مهدی فیروزان، مدیر شهر کتاب، هم اهمیت مسئولیتپذیری اجتماعی را عاملی برای حمایت این نهاد از چنین نمایشگاهی عنوان کرد.
طاهره منفرد، مدیر مؤسسه شکرانه مودت جهانی که برگزارکننده این نمایشگاه است، از دیگر سخنرانهای این نشست بود: «یکسالونیم قبل که نام اوتیسم را شنیدم، متوجه شدم دولت آمریکا آن را بهعنوان یکی از شاخههای اختلالات مغزی توصیف کرده است. در ایران هم خیلیها نام اوتیسم را نشنیدهاند و بههمیندلیل ما از طریق انجمن بیماریها خاص اولین همایش اوتیسم را برگزار کردیم. بعد از آن از طریق خیریهها و تأسیس مؤسسه شکرانه خیریه مودت برای بالابردن ظرفیت تربیت مربی، تحقیق و انتقال دانشجو و دعوت استادان در زمینه اوتیسم تلاش کردیم».
بهار آذر، مدیر مدرسه آفتاب، هم اظهار کرد امسال برای اولینبار توانستهاند بودجهای برای آموزش درمانگر در این حوزه اختصاص دهند. نمایشگاه «هنر برای اوتیسم» تا روز ١٥ تیر در نگارخانه شماره یک فرهنگسرای نیاوران ادامه دارد.
گزارش تصویری هنرآنلاین از نمایشگاه هنر برای اوتیسم
همچنین در سوی دیگر سایت هنر آنلاین نیز ضمن ارایه گزارشی از این نمایشگاه یک گزارش تصویری از این نمایشگاه روی خروجی خود قرار داده است.
در گزارش این سایت آمده است:
ه گزارش هنرآنلاین، این نمایشگاه خیریه نخستین گردهمآیی هنرمدان نقاش در حمایت از بیماران اوتیست در ایران محسوب میشود، نمایشگاهی که امیدوار است تا نقش خود در بالا بردن سطح آگاهی اجتماعی نسبت به این اختلال و همچنین اطلاعرسانی دربارهی این بیماری را در جامعه انجام دهد.
نخستین دورهی نمایشگاه “هنر برای اوتیسم” با به نمایش درآمدن 58 اثر از 52 هنرمند آغاز شد. این نمایشگاه پذیرای نامهای بزرگی در عرصهی هنرهای تجسمی بود: ثمیلا امیرابراهیمی، شیرین اتحادیه، کامبیز درمبخش، بهرام دبیری، مصطفی دشتی، فرید جهانگیر، مریم سالور، شیده تامی، حسین ماهر، منوچهر معتبر، شهره مهران، محمد حمزه، آیدین خانکشیپور، افشین چیذری، علیرضا جدی، علیرضا آدمبکان، افشین چیذری، پیام مفیدی و …
عواید فروش آثار این نمایشگاه صرف تجهیز مدارس مخصوص کودکان مبتلا به این اختلال رفتاری، اوتیسم میشود تا نخستین گردهمآیی هنرمندان تجسمی برای حمایت از بیماران اوتیسم در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان سبب یک حرکت خیر شود.
نخستین نمایشگاه “هنر برای اوتیسم” در روز پنجشنبه، 10 تیر ماه، طی آیینی افتتاح شد. این مراسم فرصتی بود تا پزشگان و هنرمندان، اهالی علم و هنر از فرصت پیش آمده استفاده کنند و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. در آیین افتتاح نمایشگاه “هنر برای اوتیسم” خانم طاهر منفرد، مدیر مؤسسهی شکرانهی مودت جهانی، دکتر حسین خطیبی، روانپزشک و متخصص علوم ارتباطات، خانم دکتر بهار آذر به همراه دکتر علی تهرانی مدیران مدرسهی آفتاب در استان البرز، کامبیز درمبخش، هنرمند برجسته، مهدی فیروزان، مدیر عامل مؤسسهی شهر کتاب و … حضور یافته و دربارهی ابعاد مختلف اختلال اوتیسم، نحوهی مواجهه با این افراد، تلاش برای بهبود وضعیت مبتلایان به اوتیسم و در نهایت رابطهی هنر و اوتیسم صحبت کردند.
گرداندهی این جلسه و پنل حاشیهایاش، دکتر حسین خطیبی سخنان خود را با توضیحی کوتاه دربارهی اختلال اوتیسم آغاز کرد؛ اوتیسم یک اختلال رشدی است که گاه با کمتوانی اشتباه گرفته میشود و از 18 ماهگی تا دوران مدرسه قابل تشخیص است. این متخصص روانپزشکی بعد از این توضیحات از دکتر فاضل، متخصص جراحی مغز و اعصاب دعوت کرد تا پشت میکروفن قرار بگیرد. دکتر فاضل در چند جمله از تجربیاتاش دربارهی مواجهه با بیماران اوتیسم سخن گفت و میکروفن را به کامبیز درمبخش، هنرمند و طراح مشهور سپرد که از مشهورترین هنرمندان حاضر در این نمایشگاه محسوب میشد. کامبیز درمبخش که سابقهی حمایت از حرکتهای خیریهی متعددی را در کارنامه دارد، با یک اثر در این نمایشگاه حضور داشت و در چند جمله به لزوم حضور هنرمندان در فعالیتهای انساندوستان تأکید کرد.
مهدی فیروزان، مدیر شهر کتاب در سخنانی کوتاه به دلیل حضورش به عنوان اسپانسر سخن گفت. او به اهمیت مسئولیتپذیری اجتماعی سخن گفت و از این طریق توضیح داد که چرا شهر کتاب به عنوان اسپانسر در این رویداد هنری شرکت کرده است.
خانم طاهره منفرد، مدیر مؤسسهی شکرانهی مودت جهانی، دیگر سخنران این مراسم بود، او ضمن تشکر از حضور هنرمندان و حضار، دربارهی فعالیتهای مختلف بنیادش سخن گفت. بنیاد تحت مدیریت او با عنوان Senses Cultural (احساسات فرهنگی) در زمینهی مبادلهی دانشآموخته و مربی بین دانشگاه دیویس آمریکا و ایران فعالیت میکند. عمدهی فعالیتهای این مؤسسه در حوزهی فعالیتهای اجتماعی است و تلاشهایی که برای اطلاعرسانی در مورد اختلال اوتیسم بوده است.
در ادامه خانم دکتر بهار آذر یکی از مدیران مدرسهی آفتاب در استان البرز پشت میکروفون قرار گرفت. مدرسهی آفتاب سال گذشته عنوان مدرسهی برگزیدهی بهزیستی کل کشور را به دست آورده بود. خانم دکتر آذر، خلاصهای از فعالیتهای خود و همسرش، دکتر علی تهرانی در این مدرسه را توضیح داد. این مدرسهی توانبخشی در حال حاضر بیشترین فعالیتها را در حوزهی توانبخشی کودکان مبتلا به اوتیسم را انجام داده است.
همزمان با لحظات ملکوتی اذان مغرب، نخستین نمایشگاه “هنر برای اوتیسم” افتتاح شد. از آنجا که ازدحام زیادی در تالار گوشه به وجود آمده بود، برگزار کنندگان در نگارخانهی شمارهی یک فرهنگسرای نیاوران را دقایقی پیش از پایان آیین بازگشایی باز کردند تا از ازدحام جمعیت بکاهند. در ادامه علاقهمندان به بازدید از نمایشگاه پرداختند. نمایشگاهی که تمامی عایدی آن به تجهیز مدارس مخصوص کودکان مبتلا به اوتیسم خواهد شد.