SensesCultural:برگزاری نمایشگاه هنر برای اوتیسم انگیزهای شد تا با سید عباس سجادی، شاعر و ترانهسرا و رئیس بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران گفت وگویی انجام دهیم و از چند و چون فعالیتهای فرهنگسرا در برخی زمینههای مرتبط با بهداشت و سلامت و صلح و به خصوص نمایشگاه هنر برای اوتیسم بپرسیم.
آقای سجادی خود درکی چند وجهی از هنر دارد و از این جهت بیش از آنکه در مقام یک مدیر رده بالا نمایشگاه را ارزیابی کند ازمنظر هنری نیز آن را مورد داوری قرار داده است.
وی در چند مدتی که ریاست فرهنگسرای نیاوران را عهدهدار شده است تحولی جدی در برنامه ریزیهای مختلف آن ایجاد کرده است و این مکان فرهنگی را به یک زیستبوم هنری فرهنگی تاثیرگذار در شهر تهران بدل ساخته است.
در مدتی که شما در فرهنگسرای نیاوران به عنوان مدیر فعال بودید چه میزان به بهرهگیری از هنر برای هدفهایی چون صلح و سلامت فکر شده است؟
هنر یکی از بهترین ابزارها برای پرداختن به موضوعات اجتماعی مانند صلح، محیط زیست و سلامتی است. چرا که زبان گویای هنر میتواند تاثیر قابل توجهی در این حوزهها داشته باشد و ناگفتهها را به خوبی بیان کند. بر همین اساس سیاست ما در مجموعه بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران حمایت همه جانبه از رویدادهای هنری ویژه با رویکرد توجه به چنین موضوعاتی بوده و در همین راستا برنامههای بسیار متنوعی در حوزههای گوناگون برگزار کردهایم.
چه برنامههایی در زمینه هنر و سلامت و بهداشت و یا ارتباط دادن هنر با محیط زیست در مجموعه شما انجام شده است؟
برنامههای متعددی در حوزههای گوناگون برگزار شده از جمله برنامه هنر برای صلح در حوزه تجسمی که با حضور هنرمندان جوان و توانمند کشور برگزار شد. همچنین نمایشگاه ویژهای با توجه به موضوع صلح خصوصا با محوریت جنگ در غزه که بسیاری از بزرگان، اساتید و شخصیتهای صاحب نام از جمله جناب آقای دکتر ظریف و آقای دکتر جنتی از آن بازدید کردند.
از سویی نشست هنرمندان صلح و مقاومت با حضور هنرمندان 23 کشور جهان شهریور ماه سال 1393در نیاوران برگزار شد. همچنین نمایشگاه خوشنویسی صلح و سلام را در شهریور سال 1394 برگزار کردیم. نمایشگاه مشترکی با سازمان ملل متحد پیرامون صلح در مهرماه سال 93 برگزار شد ، همینطور پرفورمنس«مرثیهای برای کتابسوزی» با مفاهیم ضد جنگ در دی ماه سال 1393 و نمایشگاه تجسمی کاتبان صلح در تیرماه همین سال.
در حوزه سلامت هم نمایش “چشم در برابر چشم” با محوریت موضوع اسیدپاشی به میزبانی مجموعه فرهنگسرای نیاوران برگزار شد که مورد استقبال چشمگیر علاقمندان قرار گرفت ، حتی معاون محترم رئیس جمهور در امور زنان و همینطور وزیر محترم بهداشت از این نمایش بازدید کردند.
حتی در جشنواره شعر نیاوران که یکی از شاخصترین فعالیتهای فرهنگی مجموعه فرهنگسرای نیاوران به شمار میرود موضوعات صلح و محیط زیست به عنوان بخش ویژه مورد توجه جدی قرار گرفته است.
فرهنگسرای نیاوران چه مساعدتهایی به نهادها یا افراد یا هنرمندانی میکند که در این زمینهها فعالیت میکنند؟
تلاش ما این است که از همه ظرفیتهای موجود در این بخش به خوبی استفاده کنیم. از سویی نگاه ما به این مقوله و چنین موضوعاتی نگاه کاملا فرهنگی است. در واقع سعی میکنیم با برگزارکنندگان این رویدادها نهایت تعامل را در بخشهای مختلف داشته باشیم. از سویی با توجه به اهمیت این موضوعات در زمینه تبلیغات گسترده و فراگیر با تمام توان تلاش میکنیم و خوشبختانه رسانهها نیز همکاری و تعامل خوبی در این زمینه دارند. در واقع باید گفت مقوله صلح، محیط زیست و سلامتی دغدغه ما در حوزه رویدادهای فرهنگی است و نسبت به آن احساس مسئولیت میکنیم.
اگر بخواهیم در زمینه خاص اوتیسم متمرکز شویم ، فرهنگسرای نیاوران تا قبل از برگزاری نمایشگاه هنر برای اوتیسم چه حرکتهایی در این زمینه خاص انجام داده بود؟
در واقع پیش از این نمایشگاه به طور خاص فعالیتی در این بخش انجام نداده بودیم. البته با توجه به تنوع موضوعات حوزه سلامت جامعه طبیعتا ممکن است در بسیاری از این بخشها کار فرهنگی مناسب و موثری صورت نگرفته باشد اما فرهنگسرای نیاوران همواره آمادگیاش را برای تعامل و همکاری در این زمینه اعلام کرده و از اینگونه فعالیتها به هر شکلی حمایت میکنیم.
به نمایشگاه هنر برای اوتیسم بپردازیم، ارزیابی شما قبل از برگزاری نمایشگاه و بعد از آن چگونه بود؟
از دو منظر برگزاری نمایشگاه برای ما بسیار ارزشمند بود. اول اینکه هدف خیرخواهانهای در این نمایشگاه وجود داشت و موضوع مورد نظر یکی از مسائل مهم حوزه سلامت جامعه به شمار میرفت و طبیعتا موجب ترغیب ما به حمایت از برگزاری این نمایشگاه بود. از سویی دیگر با توجه به ارائه آثار مطلوب از اساتید حوزه هنرهای تجسمی طبیعتا نسبت به برگزاری این نمایشگاه نگاه مثبتی داشتیم. در نهایت هم شاهد بودیم که نمایشگاه به خوبی برگزار شد، که با استقبال علاقمندان و همینطور اهالی رسانه همراه بود.
این نمایشگاه چه بازخوردهایی داشت و نظر مخاطبان و یا هنرمندان و دیگرانی که از این نمایشگاه دیدن کردند درباره استمرار این کار چیست؟
طبیعتا نمایشگاه و رویدادی که چنین هدف مهم و ارزشمندی دارد مورد استقبال قرار میگیرد. هنرمندان به خوبی از این رویداد حمایت کردند، آثار هم در حد مطلوبی بود که از سوی مخاطبین مورد استقبال قرار گرفت. به نظر من مخاطبین فعالیتهای هنری همواره نگاه مثبتی به اینگونه رویدادها داشتهاند و از این فعالیتها استقبال میکنند. طبیعتا انتظار جامعه هنری، استمرار و مداومت در برگزاری چنین فعالیتهایی است و ما نیز هدف دیگری نداریم. من فکر میکنم اینگونه فعالیتها باید مستمر باشد تا بتواند تاثیر خودش را داشته باشد و جایگاه ویژهای در نگاه مخاطب پیدا کند. از سویی با توجه به استقبال و همراهی جامعه هنری و اهالی فرهنگ و هنر دلیلی برای توقف این فعالیتها وجود ندارد.
والدین کودکان دارای اختلال اوتیسم در باره این نمایشگاه چه گفتهاند و آیا تا کنون خود شما با این دسته از شهروندان برخورد داشتهاید که نظراتشان را با شما در میان بگذارند؟
اعضای خانواده و والدین این کودکان هم با وجود سختیها و مشکلاتی که به واسطه این بیماری برایشان ایجاد شده واقعا نگاه خوب و مثبتی داشتند. در واقع به نظر من با چنین فعالیتهایی احساس میکنند در تقابل با این بحران تنها نیستند و همراهی جامعه هنری و اهالی فرهنگ و هنر را با تمام وجود حس میکنند. اینگونه حمایتها موجب دلگرمی این عزیزان میشود و طبیعتا خواستهآی به جز استمرار و تداوم اینگونه فعالیتها ندارند. من به نوبه خودم بسیار خوشحالم که رضایت و خشنودی این عزیزان را در این موقعیت سخت میدیدم.
میخواستم برداشت خود شما را درباره این اختلال بدانم؟
متاسفانه آگاهی خوبی در سطح جامعه نسبت به بیماری اوتیسم وجود ندارد و تصورات غلطی در این خصوص دیده میشود اما وظیفه ما است که به دنبال فرهنگسازی در این بخش باشیم. همین فعالیتها بهانه مناسبی میشود برای بالا بردن سطح آگاهی جامعه نسبت به بیماریهای مختلف و طبیعتا این آگاهی از هر نظر مفید و موثر است. شاید تصور خیلیها این بوده که اوتیسم، نوعی عقبماندگی ذهنی است اما در واقع بیماران اوتیسمی شرایط ویژهای دارند اما دچار عقبماندگی ذهنی نیستند و حتی در برخی موارد از هوش بسیار خوبی برخوردار هستند ولی زمینه و امکانات لازم برای تربیت و تعلیم این قشر وجود ندارد. باعث تاسف است که بسترهای لازم برای تحصیل این عزیزان فراهم نشده اما قطعا فرهنگسازی و آموزش بیشتر در این حوزه که منجر به آگاهی جامعه میشود، میتواند شرایط موجود را دگرگون سازد.
درباره کیفیت برگزاری نمایشگاه از مراسم افتتاحیه تا چاپ کتاب و پوستر و نیز حضور هنرمندان چه نکاتی در ذهن دارید که بگویید؟
نمایشگاه در سطح خوبی برگزار شد، از نظر پوستر و سایر مسائل تبلیغاتی اتفاقات خوبی روی داد.همچنین آثار ارزشمندی به نمایش گذاشته شد و از نظر سطح هنری به واقع شاهد برگزاری یک نمایشگاه موفق بودیم. از هر نظر میتوان گفت برنامه به صورت مطلوبی برگزار شد.
افق کاری نمایشگاه هنر برای اوتیسم را چگونه دیدید و از نظر هدفگذاری که برای این کار شده است که اگر درآمدی در این زمینه به دست آید هزینهها صرف ارتقاء و بارآوری مدرسه تخصصی اوتیسم و یا گسترش پژوهش در این زمینه شود و از این منظر چه تفاوتی را با دیگر نمایشگاههای هنری این گونه دارد؟
من فکر میکنم نباید هدف اصلی در این بین مسئله مادی و حتی تامین هزینههای مدرسه تخصصی اوتیسم باشد. امیدوارم این اتفاق خیلی زود روی بدهد و شاهد راهاندازی چنین مدرسهای برای بیماران مبتلا به اوتیسم باشیم اما هدف اصلی در یک رویداد فرهنگی مثل نمایشگاه اوتیسم باید فرهنگسازی و ایجاد آگاهی لازم در سطح جامعه باشد. در واقع رسالت اصلی این نمایشگاه معرفی این موضوع به مخاطبان و ایجاد این دغدغه ذهنی است. طبیعتا این هدف بدون استمرار و مداومت محقق نخواهد شد اما زمانی که به این هدف دست یابیم قطعا اهداف دیگر هم محقق میشود. وقتی جامعه نسبت به این موضوع آگاهی لازم را پیدا کند در گام بعدی احساس مسئولیت لازم هم ایجاد میشود و نیازهای بیماران مبتلا به اوتیسم هم تامین خواهد شد.
در هر صورت امیدوارم اهداف مورد نظر در این بخش تحقق یابد و از همینجا به عوامل این نمایشگاه و همینطور کلیه کسانی که برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم تلاش میکنند اعلام میکنم که مجموعه بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران در کنار شماست.