SensesCultural:الیسا روبین، خبرنگار روزنامه نیویورکتایمز که اخیرا برنده جایزه پولیتزر شده است، میگوید این جایزه متعلق به زنان افغانستان است.
خانم روبین که بخاطر شکستن سکوت زنان افغانستان، از سوی کمیته جوایز پولیتزر برنده جایزه گزارش بینالمللی این کمیته اعلام شد، میگوید: “من حس میکنم که اگر کسی سزاوار واقعی این جایزه است، زنانی هستند که وقت گذاشتند با من صحبت کردند و داستانهای شان را با من در میان گذاشتند و آنها، زنان افغانستان هستند.”این جایزه، شامل نشان طلاییرنگ پولیتزر و مبلغ ده هزار دلار آمریکایی است.
گزارشهای خانم روبین شامل پوشش فعالیتهای پلیس زن در افغانستان، وضعیت زنانی که از خشونتهای خانوادگی فرار کرده و به خانههای امن پناه بردهاند و حادثه قتل فرخنده و رسیدگی دادگاه به این پرونده بود.
کمیته جوایز پولیتزر، همه ساله فعالیتهای برجسته رسانهای، ادبی و هنری از سراسر جهان را در ۲۱ بخش تقدیر میکند. این کمیته گفته است که الیسا روبین با “گزارشدهی همه جانبه و موثر” در سال ۲۰۱۵ توانست صدای زنان افغانی را به گوش جهان برساند که در اثر ظلم و ستم خاموشی اختیار کرده بودند.خانم روبین در گفتوگو با بیبیسی گفت که از گرفتن معتبرترین جایزه دنیای خبرنگاری آمریکا شگفتزده شده است.
این خبرنگار نیویورک تایمز معتقد است که در سالهای اخیر آمریکا و کشورهای اروپایی، پول و وقت زیادی را صرف برنامههایی با هدف بهبود وضعیت زنان افغانستان کردهاند، اما آنچنان که میبایست این برنامهها نتایج مثبتی در پی نداشته است.
از این رو خانم روبین چند نمونه از این برنامهها را در یک رشته گزارشها تحلیل و تجزیه کرده تا به گفته خودش، بتواند توجه کشورهای غربی به مشکلات و چالشهای سد راه این برنامهها را جلب کند.
او مشخصا به برنامه پلیس زن افغانستان اشاره کرد و گفت که زنان در جامعه سنتی و مردسالار برای انجام مسئولیتهای سنگینی گماشته میشوند، اما در جریان وظیفه با فشارها و مشکلات زیادی روبرویند.
خانم روبین در ادامه گفت: “من در این رشته گزارشها همچنین نشان دادم که آوردن بهبود در وضعیت زندگی مردم کار بسیار دشواری است، و درک مسایل فرهنگی و مذهبی جامعه بسیار مهم است.”
الیسا روبین امیدوار است که گزارشهایش سبب شود که غرب در شیوه کمکرسانی به زنان افغانستان غور بیشتر کند و تلاشها دیگر در این راه هدر نرود.
اما شماری از منتقدان باور ندارند که این گزارشها بتواند سبب ایجاد تغییری در وضعیت زنان افغانستان شود. خانم روبین نیز این انتقادها را میپذیرد و تاکید میکند که خبرنگاری چیزی را به سرعت تغییر نمیدهد.
هرچند او باور دارد که اگر پرسشها و نگرانیها در مورد مسایل مطرح شود، زمینه بحث فراهم میشود و این امیدواری به میان می آید که ممکن است تلاشها به نتیجه برسد.
الیسا روبین حدود سه دهه تجربه خبرنگاری دارد و در سال ۱۹۹۷ کارش را با روزنامه لس آنجلستایمز آغاز کرد و سپس به نیویورک تایمز پیوست. او نزدیک به دو دهه کار خبرنگاریاش را در افغانستان، عراق و کشورهای حوزه بالکان سپری کرد و در حال حاضر در مقام رئیس دفتر نیویورک تایمز در پاریس کار میکند.
این خبرنگار کهنهکار آمریکایی در جریان کار خبرنگاریاش در افغانستان به ۲۱ ولایت این کشور از جمله پرچالشترین بخشهای هلمند، ارزگان و قندهار سفر کرده است.
هنگامی که در مورد خاطرهانگیزترین سفرش پرسیدم، پس از اندکی مکث، از سفر سال گذشتهاش به شهر جلالآباد در شرق افغانستان یاد کرد و گفت :”در آنجا شماری از زنان پلیس، بسیار شجاع و با روحیه بودند و واقعاً میخواستند با درآمد شان، خانواده خود را حمایت کنند و این کار بسیار مشکل است؛ چراکه شمار نیروهای پلیس زن بسیار کم است و آنها از سوی خانواده و پلیس مرد زیر فشار قرار دارند. به نظرم آنها تصمیم و اراده خیلی محکمی داشتند و ملاقات با این زنها، حس خوب برایم داد.”
دلیل اصلی که جایزه پولیتزر به الیسا روبین داده شد، این بود که او توانست صدای زنان افغان را به جهانیان بشنواند؛ زنانی که به گفته او از ترس ظلم و خشونت لب به حرف زدن نمیگشودند.
خبرنگارانی که در افغانستان کار کردند یا میکنند، قطعا با این مساله بر خورده اند، خودم نیز این تجربه را دارم. روزگاری که در کابل مشغول کار خبرنگاری بودم، مصاحبه با زنانی که به شکلی از اشکال حق شان تلف شده بود، کار آسانی نبود، یعنی به سادگی با خبرنگاران، “افراد ناآشنا”، در مورد مسایل زندگی شان حرف نمیزنند، شماری هم عادت کردهاند که ساکت بمانند، یا هم میترسند که ممکن است بیان حقایق به ضررشان تمام شود. اما تجربه خانم روبین چه بود؟
او میگوید: “من زمان زیادی را با این زنها گذراندم، ساعتها همرای شان صحبت کردم و حتی دو یا سه بار به دیدار شان رفتم. قطعا کار آسانی نبود. در آغاز برای بعضی شان صحبت کردن دشوار بود و ترجیح میدادند ساکت بمانند اما به تدریج حرف دل شان را میگفتند. همچنین من برای انجام این مصاحبهها همراه با یک مترجم زن میرفتم و فکر میکنم این هم کمک میکرد.”
در پایان الیسا روبین، آموزش را مهمترین وسیله برای بهبود وضعیت زندگی زنان افغانستان خواند که آنها را قادر خواهد کرد تا در زندگی حق انتخاب داشته باشند.
اما خانم روبین در پایان افزود: “در جامعه افغانی، تا زمانیکه مردها کمک نکنند، تلاشها برای بهبود وضع زنان، نتیجه نخواهد داد.”
منبع:بیبی سی.نجیبه فیروز.