Senses Cultural: روز پنجم ماه ژوئن به نام روز جهانی محیط زیست نامگذاری شده است و از سوی دیگر در ایران نیز ما در هفته محیط زیست قرار داریم. مهمترین حسن نامگذاریها در این است که آدمی به آن موضوع فکر میکند، حتی برای لحظاتی کوتاه. مثل یادآوری فیسبوک از روز تولد دوستان و آشنایانی که در فیسبوک با فرد دوستند که آدمی در حد تبریک تولدی به یاد آنهاست و همین خود بر الفت و محبت بینآدمیان میافزاید.
ما نیز در سایت Senses Cultural از این روز و هفته یاد میکنیم و البته به تناسب چنین یادکردی برخی نکات و موضوعات را به یاد مخاطبانمان میآوریم تا دریابند که محیط زیست پیرامون ما در چه جایگاه و وضعیتی است.
همچنان که در جریانید سازمان ملل متحد برای این نامگذاری هدفهایی دارد که به شکل مختصر میتوان آن را این گونه برشمرد:
– بخشیدن چهرهای انسانی به مسایل زیست محیطی.
– توانمندسازی مردم برای تبدیل شدن به فعالانی در زمینه توسعه پایدار و متوازن.
– ارتقا این بینش در منظر عموم که جوامع در تغییر دیدگاهها و در خصوص مسئله محیط زیست نقش محوری و اساسی ایفا میکنند.
– ترویج مشارکت با هدف اطمینان از برخورداری همه ملتها از آیندهای امنتر و سعادتمندانهتر.
این اهداف سبب میشود که فعالان محیط زیست نسبت به تحولات مرتبط با این موضوع حساس شوند و نسبت به آن واکنش نشان دهند. حداقل مهمترین خبر در همین روزهای اخیر در زمینه محیط زیست، اعلام موضع رئیس جمهور آمریکا در خروج از پیمان محیط زیستی پاریس بود. آمریکا به عنوان کشوری که بیشترین آلودگی هوا را بر محیط زیست جهان وارد میسازد و به همراه کشور چین، دیگر آلاینده بزرگ محیط زیست، دو سال قبل و در زمانی که باراک اوباما ریاست جمهور آمریکا بود، تعهد کردند که هر ساله به میزان معینی سرمایه گذاری کنند تا بتوانند از حجم آلایندههای کربنی و گازداری که لایههای ازون را تخریب میکند، بکاهند. آقای اوباما که از جمله هواداران سر سخت محیط زیست بود و هست، به رغم آنکه قطعنامههای کنفرانس پاریس ضمانت اجرایی ندارند، اما بستر فرهنگی کار را به سمتی سوق داد که استفاده از انرژی پاک در دستور کار قرار گیرد. خوشبختانه در همین ایالت کالیفرنیا علاوه بر آنکه استفاده از خودروهای برقی روندی رو به شتاب گرفته است، در کنار آن بهرهگیری از نور خورشیدی برای تولید انرژی به یک فرهنگ در میان شهروندان این ایالت تبدیل شده است و روز و شبی و وقتی نیست که شرکتهای مرتبط با این موضوع، با شهروندانی که صاحب خانه مسکونیاند،تماس نگیرند و به آنها توصیه استفاده از این امکان را نکنند. ضمن آنکه استفاده از این امکان به صرفهجویی تا ۷۰ درصد در هزینه برق میانجامد که خود مشوق بزرگی در این زمینه هست.
آقای اوباما البته بعد از آن که ترامپ دستور خروج از پیمان محیط زیستی پاریس را صادر کرد، در یک سخنرانی هشدار داد که اینجا دیگر بحث حزب و دسته و گروه سیاسی مطرح نیست. اینجا بحث کل زمین است و نباید با برخوردهای جناحی و شخصی آن را فراموش کرد.
خوشبختانه قوانین آمریکا این استقلال را به ایالتهای مختلف داده است که خودشان نیز بتوانند در این زمینه تصمیم بگیرند و به نظر میرسد ایالت کالیفرنیا در این زمینه پیشگام شده و نه تنها به مخالفت با نظر ترامپ در این مورد پرداخته است، بلکه بستری را فراهم آورده است که بتواند این فرهنگ را به درستی جایگزین کند. علاوه بر این ایالت شهرداران بیش از ۷۶ شهر آمریکا نیز از دستور ترامپ تبعیت نکردند که خبر آن را در این لینک میتوانید ببینید.
در سوی دیگر و در ایران اما به رغم تلاشهایی که دولت در چند سال گذشته صورت داد، اگرچه توفیقاتی حاصل شده است اما همچنان اوضاع محیط زیست ایران در شرایطی بحرانی به سر میبرد. در جنوب ایران و بیش از ۱۲ استان درگیر ریزگردها و گرد و غبارهایی هستند که عملا زندگی را بر مردم و شهروندان تلخ کرده است. خشکسالی و کمبود آب نیز مزید بر علت شده است. همه این نگرانیها سبب میشود که جدی تر به محیط زیست فکر کنیم.
در ایران اما ما در هفته محیط زیست قرار داریم که از ۱۵ خرداد شروع و تا ۲۱ خرداد ادامه خواهد داشت. شعار جهانی محیط زیست امسال «عادت بد را کنار بگذاريم: به سوي اقتصاد با کربن پايين» است که امید میرود دولت به خصوص در دوره جدید فعالیت خود فضا را به سمتی سوق دهد که بتوان حداقل برای خودروهایی که بخشی مهم از آلودگیهای محیط زیستی به احتراق ناموزون آنها باز میگردد تدبیری بیندیشند.