SensesCultural: اصغر بیچاره، هنرمند ایرانی که از او به عنوان قدیمیترین عکاس سینمای ایران یاد میشود در سن ۸۹ سالگی در آمریکا درگذشت.
این عکاس کهنهکار، یکی از کاملترین آرشیوهای عکس سینما و تئاتر ایران را جمع آوری کرده بود.
آغاز فعالیت آقای بیچاره در عکاسی به همکاری او با عبدالحسین سپنتا فیلمنامهنویس یکی از اولین فیلمهای سینمای ایران یعنی دختر لر باز میگردد.
اصغر بیچاره در سال ۱۳۰۶ در تهران متولد شد.
او پیشتر گفته بود از سیزده سالگی به عنوان کارگر ساده در عکاسی مشغول کار شده بوده است.
“چند سال بعد که کار یاد گرفتم مغازهای در لالهزار باز کردم و در گوشه ای از آن، روی میز چرخ خیاطی مادرم سماوری ذغالی گذاشتم با وسایل چای خوری، به زودی مغازه تبدیل شد به پاتوق هنرمندان و نویسندگان معروف آن روزگار. خیلیها به آنجا می آمدند، صادق هدایت، جلال آل احمد، احمد شاملو و ….”
از او نمایشگاه های متعددی در داخل و خارج از ایران برپا شده است.
آقای بیچاره همچنین مجموعه ارزشمندی از دوربینهای قدیمی جمع آوری کرده بود که هم اکنون نزد دخترشان درلسآنجلس هست.
معاونت هنری وزارت ارشاد با تایید این خبر در کانال خبری خود اعلام کرد که طی تماسی که با خانواده این هنرمند داشتهاند، اعلام شده است پیکر آن مرحوم پس از انجام تشریفات قانونی با انتقال به ایران در قطعه هنرمندان آرام میگیرد. این هنرمند عکاس در چند سال گذشته در آمریکا زندگی میکرد.
از طرف دیگر دختر آقای بیچاره در گفت وگویی از طولانی بودن فرایند بازگشت پیکر آن زندهیاد به ایران خبر داد.
اگر فضا باشد، موزه «بیچاره» برپا میشود
این پژوهشگر و نویسنده حوزه فرش ادامه داد: مهمترین بخش آرشیو پدرم، نگاتیوهای او از سینما و تئاتر است. تعداد این نگاتیوها به چندهزار فریم میرسد. بخشی از آنها زمانی که پدرم در آمریکا بود، برای او فرستاده شد و او تعدادی از آنها را چاپ و در اتاقش در خانه خواهرم نصب کرد. بخش قابل توجه دیگری از آرشیو او فیلمهای ضبط شدهی قدیمی متعلق به دههی ۶۰ است که از هنرمندان، جمعهای هنری و مراسم مختلف ثبت کرده که شامل ۵۰ ساعت فیلم ویدیویی از تاریخ هنری سینمای ماست. بخش دیگری از آرشیو او هم که به سینما ربطی ندارد، محفوظ است که میتوان از جمله آنها به کلکسیون عینکها اشاره کرد.
ژوله همچنین بیان کرد: اگر فضایی حدود ۴۰۰ مترمربع داشته باشیم، میتوانیم وسایل پدرم و بخشی از نگاتیوهای چاپشده او را بهعنوان نمونه بهنمایش بگذاریم تا با نام خود او برای علاقهمندان نمایش داده شود.
پیکر «بیچاره» چهار تا شش هفته در آمریکا میماند
فرزند اصغر بیچاره در بخش دیگری از سخنانش، دربارهی روند انتقال پیکر پدرش به تهران، گفت: پیکر پدرم پس از درگذشت، به یک مرکز مطالعات علمی و تحقیقاتی در آمریکا برده شد و بین چهار تا شش هفته در آنجا خواهد ماند. این کار با رضایت خود او که پیش از مرگ، فرمهای مربوط را امضا کرده بود انجام میشود.
او ادامه داد: برای انتقال پیکر پدرم به ایران، ابتدا برنامهی خاصی نداشتیم؛ اما با مساعدت بسیار خوب آقای مرادخانی – معاون امور هنری وزارت ارشاد – این اتفاق خواهد افتاد. آقای مرادخانی چند ساعت بعد از فوت پدرم تماس گرفت و اعلام کرد که تمام امکانات و شرایط را برای انتقال او به تهران و خاکسپاریاش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) فراهم میکند. این خبر ما را بسیار خوشحال کرد.
مرادخانی درباره هزینه انتقال پدرم قول همکاری داد
ژوله دربارهی زمان انتقال پیکر اصغر بیچاره به تهران نیز گفت: فکر میکنم پروسهی انتقال پدرم به تهران حدود ۵ / ۱ ماه طول بکشد. روند اداری این کار بسیار مشکل است. دربارهی هزینهها هم آقای مرادخانی در تمام زمینهها قول همکاری داده و اگر هزینهی دیگری هم لازم باشد، با تشریک مساعی و همکاری خانواده در نظر گرفته خواهد شد. آقای مرادخانی در این چند روز پیگیر بود و من را در تهران و خواهرم را در آمریکا تنها نگذاشت.
او در ادامه اظهار کرد: علاوه بر آقای مرادخانی از آقای جعفرزاده – مسؤول و سرپرست دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن – نیز تشکر میکنم. آنها بعد از فوت پدرم فریضهی نماز را بر پیکر او ادا کردند و هماهنگیهای لازم را برای انتقال پدرم به تهران انجام میدهند. آقای جعفرزاده با وجود حضور تیم ملی کشتی ایران در آمریکا، از یک ساعت بعد از درگذشت پدرم در کنار او بود.
«اصغر بیچاره» میخواست در قطعه هنرمندان دفن شود
ژوله اضافه کرد: پدرم خیلی دوست داشت که این اتفاق بیفتد و در قطعهی هنرمندان دفن شود، اما از پنج سال پیش که به آمریکا رفت و شرایط بیماریاش سخت شد، میگفت که میدانم این کار خیلی مشکل خواهد بود و اصرار نمیکرد که او را در ایران دفن کنیم؛ ولی با مساعدت آقای مرادخانی و آقای جعفرزاده این اتفاق خواهد افتاد.
اصغر بیچاره، قدیمیترین عکاس سینمای ایران، پس از تحمل یک دوره بیماری ۲۲ خردادماه براثر عوارض ناشی از سرطان حنجره در آمریکا درگذشت.
اصغر بیچاره با نام مستعار «علیاصغر ژوله» در سال ۱۳۰۹ در تهران متولد شد. او کار خود را بهعنوان عکاس و کپیکار عکس فیلمهای خارجی برای ویترین سینماها، از سال ۱۳۲۵ آغاز کرد. شروع فعالیت او در سینما نیز با عکاسی از فیلم «دستکش سفید» (پرویز خطیبی، ۱۳۳۰) بود.
او همچنین بهجز بازیگری و عکاسی، مسوولیتهای دیگری را مانند مدیر تهیه، طراحی صحنه و مدیر تدارکات برعهده داشته است.