SensesCultural: ریچارد بولیت ( Richard Bullit) استاد برجسته تاریخ در دانشگاه کلمبیا و نویسندهٔ آمریکایی که تحقیقات درازدامنی را در زمینه تاریخ نیشابور در قرون میانه ایران انجام داده بود، اویل اردیبهشتماه امسال به ایران رفت و به چند مکان فرهنگی و هنری سرکشی نمود و علاوه بر آن در یک سمینار مربوط به تاریخ نیشابور شرکت کرد.
او که کتاب معروف اشراف نیشابورش تحقیقی سیساله درباره شخصیتها و تاریخ نیشابور در قرون میانه است بعد از قریب به ۵۰ سال برای نخستین بار به ایران سفر کرد تا شاهد نزدیک آثاری و تاریخ شهری باشد که از آنها در کتابش سخن گفته است.
آقای بولت که علاوه بر تحقیقات تاریخی در زمینه مسائل ژئوپولتیک منطقه خاورمیانه کارشناسی خبره و برجسته است، و برخی از مقالاتش ترجمه و در نشریاتی چون فصلنامه گفت وگو منتشر شده است، به مناسبت روز جهانی عطار در ایران و شهر نیشابور جضور یافت و ضمن دیدار از مزار عطار در یک کنفرانس به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: فرهنگ نیشابوردر میان جنگها شکل گرفته است و به دلیل میل به صلح و زندگی سازندگی در این شهر قوت داشته است.
«ریچارد بولیت» که در همایش پیوند علم و عرفان با عنوان «اوج انسان» در فرهنگ سرای سیمرغ نیشابور سخن میگفت، اضافه کرد: عطار انسان شادی نبود چون شهر نیشابور در روزگاران وی مورد حمله غزها در ۱۱۵۳ میلادی و سپس مغولان قرار گرفت.
وی گفت: نیشابوریها به خاطر دین با هم میجنگیدند و دو گروه ستیزه جوی این شهر نیشابور را ویران کردند که مذهبشان حنفی و شافعی بود.
این فارغ التحصیل دانشگاه «هاروارد» اضافه کرد: پیش از این نیشابور مورد حمله منجنیق قرار گرفت و لشکری عظیم از مهاجران شهر را ترک کردند.
بولیت گفت: فرهنگ نیشابور اینگونه تحول یافته و بیشتر بخاطر جنگ، میل به صلح و ساختن در این شهر بیشتر شده است.
وی بیان کرد: عطار در شهری نیمه ویران زندگی میکرد و همه روز در مساجد و مدارس ویران قدم میزد که خانوادههایی ثروت خود را از دست داده بودند و چیزی نبود که شهر را نجات داد لذا این موضوع چنان رشدی را در وی رقم زد که در تاریخ ادبیات ماندنی شد.
استاد دانشگاه هاروارد مهاجرت پناهندگان نیشابوری به شهرهای مختلف را آغاز تکامل شعر و ادب دانست و افزود: شاعران بزرگ فارس سپس به ترکیه رفته و مهاجرت آنها انحطاط نیشابور را رقم زد و شهری چنین بزرگ ویران شد و درگیریهای داخلی شهر را تخریب کرد.
وی ادامه داد:نیشابور قبل از اسلام شهری با پنج هزار جمعیت بود که هرچند پایتخت سیاسی نبود ولی شهری رشد یافته بوده است.
بولیت اشاره کرد:توس هم در همان دوره شهری مهم بود ولی نه توس و نه گرگان به میزان نیشابور رشد نکردند.
نویسنده کتاب«اشراف نیشابور» اضافه کرد:مرکز ایران با تجارت پنبه در دوران اسلامی باعث رشد و رونق شهرها شد و لذا نیشابور در زمانی در بالاترین سطح موفقیت خود بود و در میان عالمان چهل درصد آنها اهل تجارت و کشت پنبه بودند و پارچه پنبهای طبق حدیث پیامبر عامل رونق ایران شد.
بولیت گفت:نیشابور حجم عظیمی پنبه را به بغداد صادر میکرده و لذا این موضوع موجب رشد اقتصادی این شهر شد.