Senses Cultural: بیست و دوم جولای هر سال به عنوان روز جهانی مغز نامگذاری شده است. این روز فرصت مناسبی است برای بررسی دقیقتر آنچه که میتواند برای سلامت مغز ما مضر باشد و به آن آسیب برساند به همین دلیل شعار امسال روز جهانی مغز با مفهوم محیط زیست درهم آمیخته است؛ «هوای پاک ضامن سلامت مغز» “Clean Air and Brain Heath”در این روز و با چنین شعاری نهادها و ارگانها و به خصوص سازمانهایی که زمینه کاری آنها با سلامت مغز در ارتباط است، با برگزاری نشستهای عمومی سعی میکنند آگاهی بخشی در این عرصه را بیشتر و بیشتر سازند.
پروفسور رندی هگرمن، رئیس بخش پزشکی موسسه مایند در دانشگاه یو سی دیویس ایالت کالیفرنیا و عضو هیات مدیره بنیاد Senses Cultural در ساکرامنتو کالیفرنیا، در گزارشی که از یک پژوهش علمی ارائه کرده است، آلودگی هوا را عامل مهمی برای اختلالات عصبی و همچنین بیماریهای مغز و اعصاب میداند.
او در گفت وگویی با سایت بنیاد Senses Cultural میگوید«در حال حاضر ارتباط بین آلودگی هوا و اوتیسم& در آزمایشهایی روی گروهی از موشها انجام شده است که مشخص شده، همراه آلودگی هوا اختلالات رشد عصبی نیز ایجاد میشود که از جمله دستاوردهای جالب توجه در تخقیقات ما به شمار میآید.»
به گفته خانم هگرمن ذرات آلوده هوا میتوانند از طریق ورود به جریان خون خود را به مغز رسانده و منجر به التهاب عصبی شوند و به مغز آسیب برسانند.
پروفسور هگرمن میگوید:«قطعا آلودگی هوا میتواند Oxidative stress را وخیمتر کند که در نتیجه آن به فعالیت بیشتر میتوکندری برای عملکرد عضلانی و اتصال به سیتسم عصبی منجر میشود»
Oxidative stressعدم تعادل بین تولید رادیکالهای آزاد و توانایی بدن برای ضد عفونیکردن یا سم زدایی اثرات مضر آن از طریق خنثی سازی آنتی اکسیدانها است. هوای ناسالم امروز معضلی جهانی است. بر اساس گزارشهای اخیر یونیسف، بیش از 15 میلیون کودک تازه متولد شده در سراسر جهان در مناطقی زندگی میکنند که آلودگی هوا به طور بالقوه بالاتر از حد مجاز بینالمللی است و باعث میشود آنها در معرض هوای آلوده و سمی قرار بگیرند. این آلودگی البته در محیطهایی که از جنگ تاثیر مستقیم گرفتهاند بسی بیشتر است و تبعات و اثرات بعد از جنگ در آن مناطق و بر کودکان بسیار بیشتر از مناطق عادی است که ما در کنفرانسی در سال ۲۰۱۴ این موضوع را در دانشگاه سانفرانسیسکو با حضور دکتر صوبی اصفهانی و خانم کارن ابوزید مورد بررسی قرار دادیم.
از سوی دیگر دکتر محمد نامی، مدیر گروه علوم اعصاب در دانشگاه علوم پزشکی شیراز و عضو مشاوران بنیاد Senses Cultural دریافت اکسیژن مناسب و به هنگام از سوی مغز را یکی از نیازهای اساسی بدن میداند و میگوید “بر اساس یافتههای اخیر، استنشاق هوای آلوده در رشد مغز کودکان مغز تاثیر منفی داشته ومیتواند به بافتهای مغزی آسبب زده و توسعه شناختی را به تعویق اندازد.
“برخی از ذرات آلاینده هوا در واقع مواد مگنتیت فوق العاده هستند. آنها حتی میتوانند سیستم عصبی را از طریق عصب بویایی و بافت روده تزریق کنند و با توجه به بار مغناطیسی آنها باعث ایجاد استرس اکسیداتیو میشوند که منجر به بیماری های نوروژنیک میشود.
علاوه بر این، سایر عناصر آلودگی مانند هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای، میتوانند به ساختن مناطق مغزی در ایجاد ارتباطات عصبی آسیب برسانند که برای یادگیری و توسعه کودکان اهمیت دارد. ”
به گفته مشاوران SC، دکتر هگرمن و دکتر نامی، برای کاهش آلودگی هوا ما نیازمند اقدامات جهانی هستیم تا بار آلودگی هوا را در جهان صنعتی کاهش دهیم. والدین حداقل کاری که میتوانند انجام دهند این است که کودک را از تماس با آلودگیهای محیطی داخلی به دور بدارند.آلودگیهایی چون دود سیگار و دخانیات و محصولات تنباکو، دودهای ناشی از اجاق و آشپزخانه و …
در سویه کلان نیز باید به سمت سرمایهگزاری برای منابع انرژی تجدید پذیر برای جایگزینی احتراق سوخت فسیلی حرکت کرد؛ حمل و نقل عمومی؛ افزایش فضای سبز در مناطق شهری؛ کاهش استفاده از آفتکش ها و ارائه راه های بهتر مدیریت زباله برای جلوگیری از سوزاندن مواد شیمیایی مضر از دیگر سیاستهای بهداشتیاند که باید در اولویت دولتها قرار بگیرند.
روز جهانی مغز، جشن وضعیت فعلی سلامت مغز و تناسب اندام عصبی است. با توجه به این مناسبت، ما مجبوریم تلاش خود را در جهت توسعه و تقویت مغز انعطاف پذیر،انجام دهیم.